Nuruosmaniye Camii Hakkında Bilgi (Tarihi, Barok Mimari Özellikleri, Nerede..)

İstanbul’da Tarihi Yarımada’nın yedi tepesinden birinde bulunan Nuruosmaniye Camii Osmanlı mimarisinde klasik dönemden barok dönemine geçişin sembolü olarak gösterilen bir yapıdır. Bu özelliği ile cami, Osmanlı Padişahlarının yaptırdığı sultan camileri arasında yeni bir mimari anlayışın ilk örneğini yansıtıyor.

Nuruosmaniye Camii Hakkında Bilgi

Nuruosmaniye Camii Hakkında Bilgi

Nuruosmaniye Camii Dış Avlusu

Caminin yapımını I. Mahmud başlatmış, ölümünden sonra tahta geçen kardeşi III. Osman tamamlatmış. Camiye Osmanlı’nın nuru anlamında da kendi adını koydurmuş. Ancak her iki sultanda bu camiye defnedilmemiş. İki kardeş padişahın türbeleri Eminönü’ndeki Yeni Cami’nin yanındaki Valide Turhan Sultan Türbesi’nde bulunuyor. 

1755 yılında tamamlanan bu yapı, Osmanlı mimarisinde ilk barok tarzı camidir. Avrupa barok mimariyle Ortaçağın hüzünlü, dikenli ve insana ancak ıstırap telkin eden sanatı, yerini cıvıl cıvıl bir mimariye bırakmış. Osmanlı’da barok, geometrik sanattan sonra bir yenilik arama sonrası ortaya çıkmış. Caminin mimarının Simon adında bir Rum olduğu tahmin ediliyor. 

Nuruosmaniye Camii Hakkında Bilgi

Camii Giriş Kısmı

Caminin yapımında mimar Simon Kalfa bir taraftan Mimar Sinan’ın eserlerinde olduğu gibi büyük kubbe arayışını devam ettirmiş, diğer taraftan ise caminin geri kalan unsurlarını serbestçe tasarlayarak yeni bir akımın başlangıcını yapmış. Caminin mimari özelliklerinin tekrarı daha sonra yapılan Dolmabahçe ve Ortaköy Camilerinde görülebiliyor. 

Caminin yapımında Osmanlı mimarisinde sütun başlıklarında kullanılan geometrik desenler yerine  yaprak kıvrımlı başlıklar, Sivri kemerler yerine içbükey, dışbükey kıvrımlı kemerler tercih edilmiş. Yivli yapılan minarelerin külah başlıklarında kurşun kaplama yerine taş kullanılmaya başlanmış. Caminin ana kütlesine bitişik bir şekilde yapılan iç avlu ilk defa Osmanlı mimarisinde yarım daire şeklinde bu camide uygulanmış. 

Nuruosmaniye Camii Hakkında Bilgi

Camii İçi

Caminin iç mekanı oldukça güzel bir şekilde süslenmiş. Caminin kare biçimindeki ibadet alanı Edirnekapı Mihrimah Sultan Camii‘nde olduğu gibi tek ve büyük bir kubbe ile örtülü. 25 metre çapında ve 43 metre yüksekliğinde olan kubbe Osmanlı camilerinde yapılan en büyük kubbelerden biri.

Cami içinde Osmanlı sanat geleneklerine uygun olarak yapılan tek unsur devrin en iyi hattatları tarafından yazılan kitabeler ve el işi süslemeler. Caminin kubbesinde Nur Suresinin 35. ayeti olan “Allah göklerin ve yerin nurudur” yazılı. Kubbe kemerleri ile duvarlar arasında kalan ve boydan boya toplam 115 metre uzunluğu olan alanda ise Fetih Suresinin tamamı yazılmış.

Nuruosmaniye Camii Hakkında Bilgi

Nuruosmaniye Camii İçi Mahfiller

Caminin mermer mihrabı klasik Osmanlı mimarisindeki camilerin aksine ana ibadet alanından dışarıya çıkan üstü yarım kubbe ile örtülmüş bir alanda bulunuyor. Caminin kubbe kasnağında bulunan 32, toplamda ise cami içinde beş sıra halinde bulunan 174 pencere ile Nuruosmaniye Caminin içi son derece aydınlık ve ferah oluyor.

Nerede ve Nasıl Gidilir?

Nuruosmaniye Camii Hakkında Bilgi

Nuruosmaniye Camii Girişi

Yapı Fatih ilçesinde Çemberlitaş‘ın kuzeybatı tarafında, Bizans döneminde Constantinus Forumu olarak adlandırılan alanda bulunur. Aynı zamanda Cağaloğlu ile Kapalıçarşı arasında kalan caminin dış avlusunun bir kapısı Kapalıçarşı‘ya açılır. Bu nedenle birçok kişi Kapalıçarşı’ya  geçmek için caminin dış avlusunu kullanır.

Yapının bulunduğu yere yakın birçok tarihi yapı bulunmakta. Bizans döneminden kalma Çemberlitaş, Osmanlı döneminden kalma Kapalıçarşı, Atik Ali Cami, Beyazıt Camii ve Sultanahmet Camii bunlardan sadece birkaçıdır.

Caminin bulunduğu alana toplu taşıma ile ulaşmanın en kolay yolu Bağcılar-Kabataş tramvay hattını kullanmak. Tramvay hattında Çemberlitaş durağında indiğiniz zaman camiye yürüme 5 dakikalık bir mesafeniz kalıyor. Eminönü‘nden camiye ulaşmak için yine tramvayı tercih edebilirsiniz.

Otobüs ile ulaşmak için son durağı Beyazıt olan hatları tercih edebilirsiniz. Beyazıt’ta indiğiniz zaman 10 dakikalık bir yürüyüş ile yapıya ulaşabilirsiniz. Caminin bulunduğu alan araç trafiğine kapalı. Bu nedenle kendi aracınız ile ulaşmak isterseniz Beyazıt Meydanı’na veya yakın yerlere aracınızı park edip yürümeniz gereklidir.

Nuruosmaniye Külliyesi’ne aşağıda yer alan harita üzerindeki konumu tıklayarak da nasıl ulaşabileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Kaynakça:

islamansiklopedisi.org.tr/nuruosmaniye-kulliyesi

Taha Akyol, Camilerin Gayrimüslim Mimarları, 09/12/2012 tarihli Hürriyet Gazetesi Yazısı

 

Yorum